.........
Quomodo dominus Zbyzlaus, cognomine Lepus, subcamerarius regni Bohemie, occisus Prage fuerit. (anno domini MCCLXXXXI°) Erant hiis in annis Reichardus et Wolframus inter cives Pragensis civitatis viri strenui, quos pro suis, ut putabatur, excessibus rex Wenceslaus a quibusdam informatus detinuit, eosque domino Zbyzlao cognomine Lepori, subcamerario regni, viro de terra potenti ac nobili, custodiendos cum diligencia commendavit. Ipse autem Zbyslaus diversas molestias sic detentis intulit et multis contumeliis eosdem afficiens ipsos die noctuque miserabiliter tormentavit, quatenus tormentis lacessiti cum eo componerent et excessus, pro quibus penis captivitatis addicti fuerant, cum pecunia cicius emendarent. Porro illi irrogatas molestias declinare gestientes nacta opportunitate inducias sibi dari postulant, quibus durantibus a captivitatis iugo liberati, amicos suos videant et de consilio subsidioque eorundem graciam regis infra terminum ad hoc ipsis assignatum acquirant. Appropinquante induciarum termino cum factum suum nondum complanassent, maluerunt perpetui exilii subire dispendium, quam sanis corporibus ad tam anguste captivitatis redire tormentum. Quadam igitur vice per dominum Zbyzlaum de promissis importune ammoniti in civitate Pragensi eundem cum paucis divagantem inveniunt, quem insequentes hostiliter apud sanctum Clementem, nil suspicantem talium deiciunt et occidunt. Et quia lese maiestatis crimen in hoc se incurrisse senciunt, civitatem exeuntes subito, manus insequencium velociter fugiendo evadunt; ipsi igitur in terris adiacentibus exulantes pro tempore, tandem de amicorum suorum adiutorio non solum cum rege, sed eciam cum amicis occisi nobilis pecunia interveniente concordaverunt et sic ad terram Bohemie redeuntes multis annis postmodum inibi pacifice permanserunt.
............
Nec audeo sub taciturnitatis silencio preterire quendam mirabilem quamvis miserabilem eventum, qui circa regis Wenceslai accidit sepulchrum. Anno nimirum tercio post obitum felicis Wenceslai regis, cum iam inciperent multiplicari mala in regno, Wilhelmus vir nobilis et potens dictus Lepus de Waldek venit in Aulam Regiam pluribus cum armatis.
............
Cum enim esset hec domus vicina et presens maleficorum aspectibus, eo pluribus premebatur extorsionibus coactivis. Luebant predonum viciniam oves et boves et universa pecora campi, que huius fuerunt monasterii. Wilhelmus Lepus dictus de Waldek non leporino sed lupino more uno die quingentas oves monasterii abstulit, nec reduxit, una eciam sola vacca tunc remanserat in Aula Regia. Novi autem hospites, quos de Mysna anno Domini MCCCXo mense Augusto Chorinthianus vocaverat ad regnum Bohemie, nova mala Aule Regie rapaciter satagunt inferre.
............
Igitur Heinricus de Lypa anno Domini MCCCXV° septimo kalendas Novembris in castro Pragensi coram rege per Wilhelmum de Waldek dictum Leporem armata manu capitur, in Angerbach castrum mox deducitur, ubi in turri sub duodecim virorum custodia diligenter mancipatus vinculis custoditur.
............
Cumque rex Pragam rediisset, sibi dictum est, quod et prius in via intellexerat, quia videlicet Wilhelmus Lepus Mericam oppidum devastasset. Hoc periculum a Wilhelmo Lepore et Vlrico lantgravio de Lutenberch ideo pertulit hoc oppidum, quia in Pilsinensi districtu Buscho de Merica tunc habuit provinciale iudicium, quod ab Vlrico lantgravio ipso invito paulo ante fuerat regi resignatum. Lepus namque et lantgravius se maxime diligebant et in omnibus mutuo se iuvabant. Interea rex per Lodowicum, Romanorum regem, in Egram vocatur et ad concilium invitatur. Exiit itaque rex, XIII kalendas Aprilis de Praga, quem regina die tercia versus Cubitum ad suos pueros progrediens est secuta. Cumque circa civitatem Sacz homines regis pro pabulacionibus equorum exivissent, Wilhelmus Lepus super eos irruit, quosdam vulneravit et CXLIV captivavit, inter quos fuerunt precipui Henricus de Haginow, vir nobilis de Reni partibus, Otto de Donin et Conradus dictus de Busches marschalcus regis, qui et ipse exstitit Renensis. (ad annum scilicet Domini MCCCXVIII)
............
Hii duo reges in Egra diebus quinque pariter commorantur et die septimo iterum in castro Cubito congregantur. Illuc Wilhelmus Lepus vocatus venit et pro se et suis obtinuit pacis treugas
............
Porro Henricus de Lypa, novus camerarius, Wilhelmus de Waldek Lepus, novus mar[s]chalcus, quinta die post habitam concordiam Pragam veniunt, ibique Henricum, regis cancellarium, virum legalem in consiliis et negociis regalibus precipuum, capiunt, et in castrum Burgilinum vinculis mancipatum transmittunt, qui postea Vlrico de Lutenberch lantgravio presentatur et datis trecentis marcis elapsis tribus mensibus de captivitatis vinculis liberatur.
............
Huiuscemodi verbis rex statim credidit, exercitum congregavit et VIIIo idus Julii castrum Pragense civitatem invasurus cum armatis ascendit. Precedenti vero die regina per cives vocata de Mellico Pragam venerat, et quia regem malo consilio corruptum timuit, in civitate Pragensi maiori cum civibus remanebat. Wilhelmus quoque Lepus, Petrus de Rosinberch, Wilhelmus de Landestein barones potentes in civitate eadem erant et regine quam civibus adherebant.
............
Eodem anno (1319 ?) mense Septembri Lodovicus de Babaria, Fridericus de Austria, qui se adhuc ambo Romanorum reges asserunt et scribunt, cum copiosis exercitibus hostiliter contra se venerunt et iuxta fluvium Enum prope civitatem Mulendorf castra sua metati sunt. Primo itaque congressionis impetu Lodowicus, quia copiosiorem pugnancium turbam habuit, Fridericum invadere voluit, sed Enus fluvius interfluens non permisit. Demum Lodowicus tradicionem et perfidiam quorundam, quos in exercitu suo secum habuit, intelligens lucide, ad superiores partes Bawarie cassato prelio disposuit se transferre. Sequebatur autem eum Fridericus, inimicus ipsius, et quia illum insequi fugientem non valuit, circa Danubium Bawariam et ea, que reperit prope Ratisponam gravibus incendiis et spoliis conturbavit. Post hec Fridericus in Austriam revertitur, sed discordia non finitur. Venerant autem tunc de Boemia in auxilium Lodowici aliqui barones cum armatis hominibus, inter quos erat precipuus Wilhelmus de Waldek dictus Lepus. Iste ab infancia sua exstitit bellicosus et propter plurima, que strenue fecerat opera, valde factus fuit inclytus et famosus. Qui quidem in quadam contencione inter familiares exorta telo vulneratur, die octavo moritur et translatus in Boemiam in monasterio fratrum Augustinensium, quod Insula dicitur, quod suus avus fundaverat, sepelitur.

Epitaphium ipsius tale est:

Hic baro famosus iacet et multum generosus, Miles et invictus, Lepus est cognomine dictus; Cognomen leporis habuit virtute leporis, Corde leonino pugnavit, non leporino, Wilhelmus nomen proprium fuit eius et omen Felix in factis habuit semper retroactis. En mors prostravit, quem nemo prius superavit, Corruit a telo, quem iunge, Jesu bone, celo. Anno milleno nono decimoque triceno Per fatum triste moritur vir nobilis iste. Non erat equalis huic in regno, neque talis, Qui sic famosus existeret, aut animosus. Luceat eterna sibi lux in sede superna, Sit sibi solamen, homo dicat quilibet Amen.

Da: IOHANNIS NEPLACHONIS CHRONICON

.........
A. d. MCCCXIX (1319) bellum inter regem Boemie Johannem et Leporem fuit, sed Lepus victoriam obtinuit.
A. d. MCCCXXII (1322) in festo sanctorum Johannis et Pauli eclipsis solis fuit hora diei secunda et duravit usque ad horam quartam, et dominus Lepus de Waldek a Bauaris sagittatur. Eodem eciam anno in carnisprivio in Horzimiwes in antiqua curia et domo valde simplici natus fui.
............


Da: CRONICA BARTOSSII DE DRAHONICZ

......... Anno domini MCCCCXXXII (1432) Eodem anno residua pars Orfanorum cito post Nativitatem domini se ad bona domini Zbinconis Leporis de Hazmburg diverterunt prope Hazmburg, gentesque domini Sbinconis predicti eorum equites XL vel circa quosdam de dictis Orfanis invaserunt et eorum septem interfecerunt et XXV vel circa captivarunt, quos ad arbitrium domini Johannis Leporis de Budina liberos dimisit. ............

Per qualche notizia, tra storia e leggenda, sul castello di Hasenburg, clicca qui.