Onbir yıl sonra Mostar
sembolik olarak tekrar birleşiyor... Osmanlı mimarisinin eşsiz bir yapıtı
olan ve Neretva nehri üzerinde bulunan köprü kentin sembolü niteliğindeydi.
9 Ekim 1993 günü Hırvatlar tarafından bombalanarak yıkılan köprü
tarihi ve sanatsal değeri nedeniyle UNESCO’nun himayesi altındaydı.
1566 yılında Kanuni Sultan
Süleyman’ın emriyle Mimar Hayreddin’e yaptırılan köprü şimdilerde
doğu ile batı arasında bir birleşmenin sembolü olarak görülürken, savaş
zamanında Hırvat milliyetçiler tarafından nehrin diğer tarafında yaşayan
ve hala yaşamakta olan müslümanlara yönelik bir nefret politikasının öğesi
olarak görüldü.
1995 yılında uluslararası
toplum tahrip olmuş Bosna Hersek’in ve “Stari Most” adı verilen
Mostar’ın eski köprüsünün yeniden inşasına karar verdi. Projeye,
uluslararası toplumun çağrısına ilk cevap veren ülke olan Türkiye'nin
ardından UNESCO, Dünya Bankası, İtalya, Fransa, Lüksemburg, Hollanda ve küçük
bir yardımla da Hırvatistan katıldı. “Birleşme köprüsü” yarın yapılacak
törenle yeniden açılacak.
Bu barış anıtının
yeniden inşası altı yıl önce eski taşların nehirden çıkartılması
ile başladı. Halebija ve Tara adlı iki kulesiyle köprünün maliyeti 18
milyon euro olarak gösteriliyor. İtalya üç milyon eurodan fazla bağışta
bulunarak ilk sırada yer alıyor.
Yarın yapılacak törende en
kalabalık topluluğu İtalyanlar oluşturacak. İtalyanlar çeşitli
derneklere ait otobüslerle Mostar’a gidecekler. Törende, Bosna Hersek
bayrağının yanında köprünün yeniden inşa edilmesi projesine katılan
ülkelerin bayrakları da gökyüzünde dalgalanacak ve çeşitli ülkelerin
devlet başkanları törene katılacak.
Mostar Köprüsü yine eski köprü
olmaya, birleşmiş bir şehrin gerçek ve tek sembolü olmaya devam edecek.
XVII yüzyılda bir yolcu 21 metre yüksekliğindeki beyaz köprüyü gördüğünde
günlüğüne şöyle yazmıştı: “İşte! Bugüne kadar onaltı
imparatorluk gördüm, ancak böyle yüksek bir köprüye bugüne kadar
rastlamadım. Taşlar gökyüzüne kadar yükseliyor.
|