DI TERRE E DI ACQUE Gli opifici idraulici del territorio di Gruaro |
Esempi di investiture
Investitura 1o maggio 1270
Il vescovo di Concordia Fulcherio investe Walnerio del fu Lupoldo da Giai di un ponte sul fiume Lemene dalla parte inferiore del mulino del Nogarolo e di altri beni; 1270, 1° maggio (atti del notaio Giacomo Piscicus). (A.C.V.Pn., Fondo Pergamene)
1) S.T. Anno Domini millesimo .CC. lxx. indictione .xiii. die primo intrante maio penes ortu Çironi de Portugruaru
2) ario apud altarem beati Antonii confessoris, in presentia domini Bernardi prepositi Concordiensis ecclesiae dominorum Lupoldi de Re-
3) gog(na), Folcomarii, gastaldus Dominici Çorçi et Warnerii dicti Bellassi et alliorum. Venerabilis pater dominus Folcerius
4) Dei gratia Concordiensis episcopus pro se suosque successores ad rectum et legale feudum investivit nomine et vice suo et episcopatui
5) predictum dominum Warnerium, filium quondam domini Lupoldi de Gruario, recipientem pro se suosque heredibus secundum usum et consuetudinem recti et legali
6) feudi terre Foriiulii et patriarchatus Aquilegensi de uno ponte super Leminis a parte inferiori mollendini Nugaroli vero olim pars
7) morabatur et de sediminibus jacere in Cordevado super ripam versus paludem spectantibus ad Concordiensem episcopatum secundum quod olim
8) videbatur haberi ab episcopatu predicto. Ita quod dictus dominus Warnerius et eius heredes dictum pontem et sedimina nominata cum omnibus suis
9) adiacentiis et pertinentiis habeant, teneant et possideant et ex eis omnem suam utilitatem et voluntatem faciant per rectum et legale
10) feudum secundum usum et consuetudinem recti et legali feudi terre Foriiulii et patriarchatus Aquilegensi, una cum accessu et egressu
11) introitu et exitu viis superioribus et inferioribus suis et cum omnibus suis adiacentiis et pertinentiis et cum omne iure et actione tam
12) reali quam personali ipsi ponti et sediminibus in integrum pertinent et quod ipsum pontem et sedimina nominata pro rectum et legale feudum
13) sicut dictum est, possit vendere, affittare et infeudare cuicumque voluerint vel eis melius visum fuerit sine ulla contradictione dicti
14) domini episcopi et ipsius successorum. Promisit quoque dictus dominus Folcerius episcopus suo nomine et vice episcopatus Concordiensis dictum pontem
15) et sedimina sicut dictum est difendere, warentare et legitime auctorizare, manutenere et disbrigare ab omni homine et perpetua in ratione sub pena
16) dupli in numerum .v. solidum denariorum venetorum parvorum cum obligatione omnium bonorum dicti episcopatus Concordiensis vel .. ...bii secundum quod dictus pons et
17) sedimina meliorata fuerint aut plus proprie valuerint in consimili loco sub existimatione bonorum hominum ad quod se . voluerit
18) ad penam .. . dando sua suorumque successorum auctoritate ac episcopatus predicti ei verbum intrandi in tenutam et et corporalem
19) possessionem dicti pontis et sediminum predictorum et constatur se prato pratarie possidere denariorum ipsorum accedere corporalem tenutam et possessionem neque
20) dictus dominus Warnerius eidem domino episcopo Omaticum se fidelitatem . ei remisit cum presens ab eo receperit fidelitatem palus seu
21) viis suis
22) Ego Jacobus Piscicus sacri pallacii notarius interfui et rogatus haec subscripsi
Investitura 15 giugno 1297
Investitura da parte di Giacomo di Ottonello, vescovo di Concordia, a Zuanne Ottonello di Cividale, di una molinarezza sita nellacqua del Lemene tra Cintello e Portovecchio, detta Nugarol, già destructa et combusta; anno 1297, 15 giugno (atti del notaio Lancellotto q.m Filippino da Mantova). (A.C.V.Pn., Mensa Vescovile, b. 70, vol. 1, quinterno II.)
1) S.T. Anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo septimo, indictione decima, die decimoquinto intrante iunio, in Portugruaro super pallacio
2) episcopatus, presentibus dominis Contio de civitate Austria, Nicolao filio domini Ugonis de Mideia, presbitero Bartholameo plebano de
3) Monteregali, Gerardo quondam Dominici Çorçii dicti Portus atque Luvisino filio supradicti domini Contii et alliis. Venerabilis pater
4) dominus Jacobus Dei gratia Concordiensis episcopus, per se suosque successores, suo nomine vice et nomine dicti episcopatus, livellario iure imper-
5) petuum Bartholameum, filium domini Johannis, quondam domini Ottonelli, de civitate Austria, pro se suisque heredibus recipientem
6) de quadam molinaretia, sita in aqua Leminis in confinibus Cintelli et Portusveteris que dicitur Nugarol, que destruc-
7) ta et combusta erat totaliter usque ad fundum ita que indigebat reparatione, legitime investivit. Cuius hii sunt
8) confines: ab uno latere est via publica, ab alio est terra abbatie Sextensi. Ea vero ratione quod a modo nominatus Bartho-
9) lameus et sui heredes ipsam molinaretiam habeant, teneant et possideant et ex ea omnem suam utilitatem et voluntatem
10) faciant una cum accessu, ingressu, introitu et exitu superioribus et inferioribus suis cum omnibus suis adiacentiis et pertinentiis,
11) cum omni iure et actione tam reali quam personali, ipsi molinaretie a celo usque ad habissum integre pertinentibus et quod ipsam ven-
12) dere possint, donare pro anima et corpore iudicare cuicque voluerint vel eis melius visum fuerit, sine ulla
13) contradictione ipsius domini episcopi suorumque successorum, praeterquam militibus templariis vel hospitaleriis aud praepotenti vel
14) servis neque ecclesiis, solvendo annuatim nomine livelli episcopatui Concordiensi circa festum beati Martini octo diebus
15) ante vel octo post, soldos centum denariorum venetorum parvorum, ita que si in primo anno non solverit, in secundo anno du-
16) plum solvere teneatur et si in secundo duplum non fuerit persolutum, in tertio anno cadat a iure suo. Promisit
17) in super dictus venerabilis pater per se suosque successores suo nomine vice et nomine dicti episcopatus ipsam molinaretiam nominato
18) Bartholameo et eius heredibus legittime manutenere, varentare, defensare, auctorizare et disbrigare ab omni persona, colle-
19) gio et universitate in iure sub pena dupli in numerum .v. soldis parvorum dicte rei valentis; secundum quod ipsa molinare
20) tia meliorata fuerit aud quam plus pro tempore valuerit in consimili loco ad extimatione bonorum virorum ad quod
21) tantum se tenere vol...nt d..p..am a. st cu. obligatione omnium bonorum dicti episcopatus dando eidem
22) in suum nuntium, supradictum Luvisinum testem, qui eum ponat in tenutam et possessionem corporalem dicte mo-
23) linaretie, quam se pro ipso Bartholameo et nomine ipsius iure, proprietario constituit possedere, donec ipsius tenutam
24) et possessionem acceperit corporalem. Preterea domini Antonius decanus Concordiensis, Leo sacrista, Candi-
25) dus de Varmo, Bartholameus scolasticus et Johannes de civitate Concordiensi, canonici dicte investiturae et collacioni
26) facte ipsi Bartholameo, presentes, suam auctoritatem et Capituli Concordiensis assensum prestiterunt pariter
27) et consensum. In cuius rei evidentiam et firmus robur mandavit supradictus venerabilis pater et domini A(ntoninus)
28) decanus et canonici memorati, sua et dicti capituli sigilla pendentia huic instrumento debere apponi
29) Ego Lancelotus filium quondam Philipini notari de Mantua, imperiali auctoritate notarius, hiis
30) omnibus interfui et de mandato supradicti venerabilis patris presens instrumentum confeci et roboravi.