Le poesie dei mesi precedenti

The poetries of the preceding months

 

Leggi in:

Napoletano

Greco

Latino

Emiliano

Sardo

Siciliano

Tedesco

Calabrese

Leggi in:

Francese

Romeno

Cilentano

Milanese

Piemontese

Inglese

Genovese

Romanesco

 

A livella

Tutti l'anni, u du' novembri, ndavi l'usanza
pe' morti u si vaji o cimiteru.
Tutti 'ndannu u fannnu sta crianza,
tutti 'ndannu i tenunu stu pensieru.
Com'era chi fantasiava cu stu penseru,
si 'ndavia di già fatta menzanotti
e restavi chiuso priggiuneru,
mort' 'i schiantu... innanz' 'i candelotti.
Se eu campava vi facia cuntentu,
pigghjiava u tambutu meu cu sti quattr'ossa
e propriu mo',...'nta stu momentu
mi 'ndi trasia 'nta n'attra fossa".
Tutti l'anni, puntualmenti, 'nta stu jornu,
'nta sta tristi e mesta ricurrenza,
pur'eu vaju, e cu jiuri adornu
u loculu i marmu 'i zi' Vicenza.
Tutt'a 'nu mmorzu,chi viju 'i luntanu?
Du' umbri chi si 'mbicinavabu a mia...
Penzavi: stu fatto a mia mi pari stranu...
Sugnu svigghju... dormu,o esti fantasia?
"E cosa aspetti,oh turpe malcreato,
che l'ira mia raggiunga l'eccedenza?
Se io non fossi stato un titolato
avrei già dato piglio alla violenza!"
Chist'annu mi 'mbattia 'nta n'avventura...
doppu chi fici u trist'omaggiu.
Madonna! Si ci pensu, chi paura!
ma poi mi fici anima e curaggiu.
Attru ca fantasia;era 'u Marchesi:
cu tubbu, caramella e cu pastranu;
chiglj'attru arretu d'iglju nu brutto arnesi;
tuttu fitenti e cu 'na scupa 'nte mani.
"Famm'u viju...pigghjia 'sta viulenza...
A dir'u veru,Marchesi, mi selliavi
i ti sentu;e si perdu 'a pazienza,
mi sperdu ca sugnu mortu e sunnu mazzati!...
U fattu esti chistu, stacitimi a sentiri:
si 'vvicinava l'ura d'a chiusura:
eu, cittu cittu, stacìa pe' nesciri
jettandu n'occhiu a cocchji sepultura.
E chiglju i certu esti mastru Gennaru...
'u mortu maricchjieglju...'u scupatore.
'Nta stu fattu eu non ci vju chiaru:
su' morti e si 'ndi tornanu a 'sta ura?
Ma tu cu ti cridi ca si... nu ddio?
Ccan'a intra ,'u vo capisciri,ca simu uguali?...
...Mortu si'tu e mortu sugnu per'eu;
ognunu come all'attri esti tali e quali".
"Qui dorme in pace il nobile marchese
signore di Rovigo e di Belluno
ardimentoso eroe di mille imprese
morto l'11 maggio del'31"
Potiano essiri i mia quas'a 'nu palmu,
quandu u Marchisi si fermau 'i bottu,
si votau e cittu cittu.. quetu quetu,
'nci dissi du mastru Gennaru:"Giovanotto!
"Lurido porco!...Come ti permetti
paragonarti a me ch'ebbi natali
illustri,nobilissimi e perfetti,
da fare invidia a Principi Reali?".
Nu stemma cu na corona supr'a tuttu...
...sutta, 'na cruci fatta 'i lampadini;
tri mazzi 'i rosi cu 'na lista 'i luttu:
candili,candilotti e se' lumini.
Da Voi vorrei saper,vile carogna,
con quale ardire e come avete osato
di farvi seppellir,per mia vergogna,
accanto a me che sono blasonato!
"Tu ca' Natali...Pasca e Ppifania!!!
Tu voi mentiri 'nta testa...d'intra a cervella
ca si malatu ancora i' fantasia?...
'A morte u saj chi esti?...esti 'na livella.
Propriu i fiancu i sta tomba i stu signori
'ndavia n'attra tomba picciricchia
'bbandunata,senza mancu nu jiuri;
comu segnu, sulu 'na crucicchia.
La casta è casta e va,si,rispettata,
ma Voi perdeste il senso e la misura;
la Vostra salma andava,si,inumata;
ma seppellita nella spazzatura!
I rre, i maggistrati, e lin grand'omini,
quandu trasunu 'nta stu cancellu 'rrivau u momentu
ca perdunu tuttu,'a vita e pur'u nomi:
tu non tu facisti ancora stu cuntu?
Supra i sta cruci, mancu si lejìa:
"Esposito Gennaro - netturbino":
'a guardava, e chi pena mi facìa
stu morto senza mancu nu luminu!
Ancora oltre sopportar non posso
la Vostra vicinanza puzzolente,
fa d'uopo,quindi,che cerchiate un fosso
tra i vostri pari,tra la vostra gente"
Perciò,stamm'a sentiri...non fari u restivu,
supportami vicinu - chi ti 'ndii futti?
'sti ppagliacciati i faci sulu cu esti vivu:
nu' simu genti seria...appartenim'à morti!"
Chista est'a vita! 'nta testa mia penzava...
cu 'ndeppi tantu, e cu non 'ndeppi nenti!
Stu poveru cristu su 'spettava
ca pur all'attru mundu era pezzenti?
"Signor Marchese,non esti curpa a mia,
eu non v'avarrissi fattu stu tortu;
mugghjerima fu chi fici 'sta fissaria,
eu che potìa u fazzu ca era mortu?

Antonio De Curtis

TORNA SUPRA