AMICI CANTORES  
Chiesa di S. Giovanni in Laterano
Milano

11 aprile 2006 ore 21

Tomás Luis de Victoria (1548-1611)
Sabbato Sancto, ad Matutinum

da “Officium Hebdomadæ Sanctæ”, 1586

 P R O G R A M M A

Brano organistico

Sabbato Sancto, ad Matutinum, in I Nocturno
(letture dal libro delle Lamentazioni)

Lectio I (Lm. 3, 22-27) : 
Heth. Misericordiæ Domini
, 4, 6 voci (T.L. de Victoria)

Lectio II (Lm. 4, 1-2) : 
Aleph.
Quomodo obscuratum est aurum
, 4, 5 voci (T.L. de Victoria)

Lectio III (Lm. 5, 1-5) : 
Incipit oratio Jeremiæ prophetæ.
Recordare
, 4, 6 e 8 voci (T.L. de Victoria)

Responsorium III : 
Plange quasi virgo
(canto gregoriano)

Brano organistico

Sabbato Sancto, ad Matutinum, in II Nocturno
(letture da S. Agostino, Tractatus super Psalmos)

Lectio IV (In Ps. 63, 7) : 
Ex Tractatu sancti Augustini Episcopi super Psalmos. Accedet homo

Responsorium IV : 
Recessit pastor noster
, 4 e 3 voci (T.L. de Victoria)

Lectio V (idem) : 
Quo perduxerunt

Responsorium V : 
O vos omnes
, 4 e 3 voci (T.L. de Victoria)

Lectio VI (idem) : 
Posuerunt milites

Responsorium VII :
Ecce quomodo moritur justus, 4 e 3 voci (T.L. de Victoria) 

Brano organistico

Sabbato Sancto, ad Matutinum, in III Nocturno
(letture dalla Lettera agli Ebrei)

Lectio IX (Hebr, 9) :
De Epistola beati Pauli Apostoli ad Hebræos. Lecto enim

Responsorium IX : 
Sepulto Domino
, 4 e 3 voci (T.L. de Victoria)

Sabbato Sancto, ad Vigiliam

Canticum : Sicut Cercus (canto gregoriano)

Giovanni Pierluigi da Palestrina (1525-1594)
Sicut Cervus, mottetto a 4 voci

Brano organistico

Testi e traduzioni

Lectio I:
HETH.
Misericordiae Domini quia non sumus consumpti, quia non defecerunt miserationes eius;bonum est viro cum portaverit iugum ab adulescentia sua.
Jerusalem, convertere ad Dominum Deum tuum!
Heth.
Dio ci ha fatto misericordia, non siamo stati annientati, la sua compassione non è venuta meno: è cosa buona per un uomo l'aver portato il giogo fin dalla sua giovinezza. 
Gerusalemme, convertiti al Signore, tuo Dio.
Lectio II
ALEPH
. Quomodo obscuratum est aurum,mutatum est color optimus! Dispersi sunt lapides sanctuari in capite omnium platearum. 
BETH. 
Filii Sion incliti et amicti auro primo, quomodo reputati sunt in vasa testea, opus manuum figuli! 
Jerusalem, convertere ad Dominum Deum tuum!
Aleph
Come si è opacizzato l'oro, com'è cambiato il suo bellissimo colore! Le pietre preziose del santuario sono state sparpagliate sulle piazze. 
Beth.
I gloriosi figli di Sion, un tempo rivestiti d'oro, ora valgono quanto un vaso di coccio, usciti dalle mani di un vasaio! 
Gerusalemme, convertiti al Signore, tuo Dio.
Lectio III
Incipit Oratio Hieremiae Prophetae

Recordare Domine quid acciderit nobis: intuere, et respice opprobium nostrum. Haereditas nostra versa est ad alienos: domus nostrae ad extraneos. Pupilli facti sumus absque patre, matres nostrae quasi viduae. Aquam nostram pecunia bibimus: ligna nostra pretio comparavimus. Cervicibus nostris minabamur, lassis non dabatur requies.
Jerusalem, convertere ad Dominum Deum tuum!
Inizia la preghiera del profeta Geremia
Ricorda, Signore, quanto ci è accaduto: guarda, e vedi la nostra vergogna. La nostra eredità è finita in mano altrui, le nostre case ad estranei. Eccoci orfani di padre, le nostre madri come vedove. Dobbiamo pagare per bere la nostra acqua, abbiamo dovuto pagare la nostra stessa legna. Ci hanno schiacciato la testa, non è stata data requie alla nostra fatica.  
Gerusalemme, convertiti al Signore, tuo Dio.
Responsorium III
Plange quasi virgo
plebs mea : ululate, pastores, in cinere et cilicio. Quia véniet dies Dómini mágna, et amára valde. Accíngite vos, sacerdótes, et plángite, minístri altáris : aspérgite vos cínere. Quia véniet dies Dómini mágna, et amára valde. Plange…
Piangi come una fanciulla, popolo mia ; gemete, pastori, cosparsi di cenere e cinti dal cilicio : perchè viene il giorno del Signore, grande e amarissimo. Rivestitevi, sacerdoti, e piangete, ministri dell’altare; cospargetevi di cenere: perchè viene il giorno del Signore, grande e amarissimo. Piangi…
Lectio IV 
Ex tractatu sancti Augustini Episcopi super Psalmos. Accedit homo ad cor altum, et exaltabitur Deus. Accessit homo ad cor altum, id est, cor secretum, objiciens aspectibus humanis hominem, servans intus Deum: celans formam Dei, in qua æqualis est Patri, et offerens formam servi,qua minor est Patre.
Dal trattato di s. Agostino vescovo sui Salmi.
L’uomo ha accesso al fondo del cuore e Dio è esaltato. L’uomo ha avuto accesso al fondo del cuore, cioè alla sua parte segreta, presentando l’uomo agli sguardi umani, conservando all’interno Dio; celando la forma di Dio, nella quale è uguale al Padre, ed esibendo la forma di servo, nella quale è minore del Padre
Responsorium IV
Recessit pastor noster,
fons aquae vivae,ad cuius transitum sol obscuratus est.Nam et ille captus est, qui captivum tenebat primum hominem: hodie portas mortis et seras pariter Salvator noster disrupit. Destruxit quidem claustra inferni,et subvertit potentias diaboli. Nam et ille captus est, qui captivum tenebat primum hominem:hodie portas mortis et seras pariter Salvator noster disrupit.
Se n'è andato il nostro pastore, fonte di acqua viva, alla cui morte il sole si è oscurato. Ed è stato imprigionato colui che teneva prigioniero il primo uomo: oggi il nostro Salvatore ha rotto insieme le porte e le serrature della morte. Infatti ha distrutto le porte dell'inferno e ha rovesciato la potenza del diavolo. Ed è stato imprigionato colui che teneva prigioniero il primo uomo: oggi il nostro Salvatore ha rotto insieme le porte e le serrature della morte.
Lectio V
Quo perduxerunt
illas scrutationes suas, quas perscrutantes defecerunt, ut etiam mortuo Domino et sepulto : custodes ponerent ad sepulcrum ? ...
Ait illis Pilatus : Habetis custodiam, ite, custodite sicut scitis.
Illi abeuntes, munierunt sepulchrum,signantes lapidem cum custodibus.
Fino a dove spinsero i loro esami? Fallirono al punto da mettere, anche quando il Signore era morto e sepolto, delle guardie al sepolcro… 
Disse loro Pilato: “Avete delle guardie, custoditelo come sapete”. 
Quelli, andatisene,circondarono il sepolcro presidiandone la pietra con guardie.
Responsorium V
O vos omnes
, qui transitis per viam, attendite, et videte si est dolor similis sicut dolor meus. 
Attendite universi populi, et videte dolorem meum 
Si est dolor similis sicut dolor meus.
O voi tutti che passate per la via, guardate qui e vedete se c'è un dolore simile al mio. 
Guardate qui, popoli tutti, e vedete il mio dolore. 
Se c'è un dolore simile al mio dolore.
Lectio VI
"Posuérunt milites custodes ad sepulcrum" .
Tantumne deseris lucem consilii pietatis, et in profunda versutiæ demergeris,ut hoc dicas : Dícite quia vobis dormientibus venerunt discipuli ejus,et abstulerunt eum?
Dormientes testes adhibes: vere tu ipse obdormisti, qui scrutando talia defecisti.
"Misero dei soldati di guardia al sepolcro".
Davvero sei privo di quella luce che viene da un pio giudizio e sei immerso nel profondo della malizia al punto che dici così:“dite che mentre dormivate sono arrivati i suoi discepoli e l’hanno portato via” ? Dormono i testimoni che tu usi! O meglio stai dormendo tu stesso, che hai fallito nell’esame di questi fatti
Responsorium VII
Ecce quomodo
moritur iustus, et nemo percipit corde,et viri iusti tolluntur, et nemo considerat: a facie iniquitatis sublatus est iustus. Et erit in pace memoria eius. Tamquam agnus coram tondente se obmutuit, et non aperuit os suum:de angustia, et de iudicio sublatus est. Et erit in pace memoria eius.
Ecco come muore il giusto, e nessuno se ne accorge in cuor suo, gli uomini giusti ci sono tolti e nessuno vi fa caso: il giusto è stato sottratto al confronto con l'iniquità, e il suo ricordo sarà nella pace. Come agnello davanti al tosatore ha taciuto e non ha aperto la sua bocca; è stato sottratto all'angoscia e al giudizio. E il suo ricordo sarà nella pace.
Lectio IX
Lecto enim omni mandato legis a Moyse universo populo: ...Hic sanguis testamenti, quod mandavit ad vos Deus .Etiam tabernáculum, et omnia vasa ministerii sanguine similiter aspersit: et omnia paene in sanguine secundum legem mundantur :et sine sanguinis effusio ne non fit remissio.
E’ stato letto dunque ogni comandamento da parte di Mosè a tutto il popolo... Questo è il sangue dell’alleanza richiestovi dal Signore. Asperse di sangue similmente anche la tenda e tutti i vasi dell’officiatura; e tutto o quasi viene purificato dal sangue secondo la legge, e senza sangue non vi è remissione
Responsorium IX
Sepulto Domino
, signatum est monumentum,volventes lapidem ad ostium monumenti, ponentes milites, qui custodirent illum. Accedentes principes sacerdotum ad Pilatum, petierunt illum.
Ponentes milites, qui custodirent illum.
Sepolto il Signore, la tomba venne chiusa ponendo una pietra sulla sua imboccatura e mettendo dei soldati a custodirla. I capi dei sacerdoti, andando da Pilato, gliene fecero richiesta. Mettendo dei soldati a custodirla
Sicut cervus desiderat ad fontes aquarum ita desiderat anima mea ad Te, Deus. Come il cervo anela alle fonti d'acqua, così la mia anima anela a Te, o Dio.

                        



Visitatori dal 31/10/2005

[Home]